Εικόνες της φύσης

Εικόνες της φύσης
Τρίπολη Αρκαδίας-Πλατεία Άρεως, Ο Αρχιστράτηγος του Αγώνα Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

Επέτειος 28 Οκτωβρίου 1940

Τρία τραγούδια σχετικά με το πόλεμο, υπό τη μορφή βίντεο, εμπλουτισμένα με φωτογραφίες και ζωγραφικές απεικονίσεις σκηνών της εποχής εκείνης- που δεν είναι ευρέως γνωστά-αφιερωμένα στη μεγάλη επέτειο του ΟΧΙ και της περήφανης νίκης των Ελλήνων στο μέτωπο της Αλβανίας.








Το πρώτο είναι από την έντεχνη μουσική δημιουργία. "Ο μικρός στρατιώτης" τραγουδά ο αξέχαστος Νίκος Ξυλούρης σε μουσική Λίνου Κόκοτου και στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου από την ενότητα ''Τα αντιπολεμικά".
 

Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

Η υποψηφιότητα μου στις δημοτικές εκλογές της 7ης Νοεμβρίου 2010 στο Δήμο Γορτυνίας





 Η Γορτυνία είναι ο τόπος μου. Είναι ο τόπος των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων. Είναι επίσης ο τόπος που δεν έπαψα να αγαπώ και να επισκέπτομαι συχνά και καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Έχω άρρηκτους δεσμούς μ’ αυτό το τόπο και ανησυχώ για το μέλλον του. Ανησυχώ για τα μικρά και ερημωμένα χωριά, ανησυχώ για τους τελευταίους εναπομείναντες γέροντες, ανησυχώ για τη νεολαία που συμπιέζεται και αγωνιά στις πόλεις και δεν έχει κίνητρα να πάει σ’ ένα χωριό της  Γορτυνίας να εγκατασταθεί και να δημιουργήσει. Έχω δουλέψει ως εργάτρια μέσα στους Πολιτιστικούς συλλόγους της περιοχής μας που κατά τη γνώμη μου προσφέρουν σημαντικότατο έργο στην ιδιαίτερη πατρίδα μας προβάλλοντας το πολιτισμό της, τα έθιμα και τους ανθρώπους της και κατασκευάζοντας μικρά λειτουργικά έργα στα χωριά μας. Υποστήριξα με θέρμη την ανάδειξη του Φαραγγιού της Γκούρας και μπήκα μπροστά στη προσπάθεια για την αξιοποίηση του διαβλέποντας ότι είναι ίσως η καλύτερη ευκαιρία για να βοηθηθεί η Ηραία προς την ανάπτυξη.
Τώρα, ο συνδυασμός  «ΠΑΓΓΟΡΤΥΝΙΑΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ»  με επικεφαλής τον υποψήφιο δήμαρχο Γιάννη Σπ. Γιαννόπουλο

Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2010

Φθινόπωρο


Άσε το φθινόπωρο
γύρω σου να στρώσει
τ’ άνθη τα στερνά
μια ζωή πεθαίνει
μια ζωή περνά -
τάχα σε προσμένει
μια άνοιξη ξανά;



Άσε το φθινόπωρο
γύρω σου ν’ απλώσει
μια στερνή ευωδιά,
μια φωνή σωπαίνει,
μια χαρά χαμένη
μέσα στην καρδιά -
τα στερνά τα φύλλα
παίρνει το φθινόπωρο
γύρω απ’ τα κλαδιά.


 Κων/νος Χατζόπουλος
....

Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2010

Δημοτικά τραγούδια-Θέμα: τα πουλιά της φύσης

Τρία δημοτικά τραγούδια θα παρουσιάσω σ’ αυτό το άρθρο που έχουν δυο κοινά βασικά χαρακτηριστικά:  Ηχογραφήθηκαν πριν από περίπου 75 χρόνια και έχουν ως θέμα τους το διάλογο του ανθρώπου με τα πουλιά έτσι όπως τον περιγράφει ο λαϊκός ποιητής. Παρά τα τεχνικά προβλήματα των παλιών ηχογραφήσεων διακρίνει κανείς την καθαρότητα των φωνών και των οργάνων που μοιάζουν σαν το γάργαρο νερό της πηγής. Και στα τρία τραγούδια ο λαϊκός  ποιητής αναπτύσσει διάλογο με τα πουλιά. Όπως σε όλη τη δημοτική ποίηση υπάρχει έντονο το στοιχείο της υπερβολής και της μεταφοράς, παράλληλα όμως υμνείται η γυναικεία ομορφιά, ο έρωτας, η αρχοντιά, η ελευθερία, το ίδιο το τραγούδι. Είναι υπέροχα δείγματα ποιητικότητας, μελωδίας και εκφραστικότητας. Σ΄ αυτό το ιστολόγιο συχνά-πυκνά θα προβάλλονται δημοτικά τραγούδια, ειδικά της Αρκαδίας, που έχουν  το στοιχείο της αυθεντικότητας, είτε είναι παλιές ηχογραφήσεις, είτε προσεγμένες σύγχρονες ηχογραφήσεις, είτε είναι ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις ερασιτεχνών τραγουδιστών των χωριών μας που δεν έχασαν την γνησιότητα τους. Όλη αυτή η προσπάθεια αποσκοπεί στην καταγραφή και ανάδειξη πολύτιμων στοιχείων του λαϊκού μας πολιτισμού πριν χαθούν εντελώς.
Το πρώτο τραγούδι(καλαματιανός): «Η αρχοντοπούλα και τ’ αηδόνι»
Αηδόνι εκελάηδαγε τ’ αηδόνι, τ’ αηδόνι.
Τ’ αηδόνι  τ’ αηδονάκι, σε πέτρινο αλωνάκι.
Αρχοντοπούλα αγνάντευε τ’ αηδόνι, τ’ αηδόνι.
Τ’ αηδόνι  τ’ αηδονάκι, από το μπαλκονάκι.
-Νάχα πουλί μ’ το στόμα σου  αηδόνι!  αηδόνι!
 Αχ! αηδόνι,   αηδονάκι και το κελάδημα σου.
-Εσύ τρώεις καλό ψωμί μικρή αρχοντοπούλα
Του άρχοντα κοριτσάκι κι εγώ το κριθαράκι.
Εσύ πίνεις γλυκό κρασί μικρή αρχοντοπούλα.
Του άρχοντα κοριτσάκι κι εγώ πίνω νεράκι.
 Άραγε ο συνομιλητής της αρχοντοπούλας είναι το αηδόνι που του ζήλεψε την ωραία φωνή  ή κάποιος καλλίφωνος νέος  που τραγουδούσε σαν το αηδόνι; Επειδή στους στίχους όλων σχεδόν των δημοτικών τραγουδιών συναντούμε τη μεταφορά, μάλλον το δεύτερο ισχύει. Η αρχοντοπούλα γοητεύθηκε από το τραγούδι του και εκείνος από την αρχοντική ζωή της, δηλαδή απ’ αυτό που έλειπε στον καθένα τους.
Ακούστε το τραγούδι στο βίντεο που ακολουθεί:


Το δεύτερο τραγούδι(τσάμικος)ι: "Πουλάκι μου που είσαι ψηλά"
-Πουλάκι μου που είσαι ψηλά
και χαμηλά αγναντεύεις.
Μην είδες την αγάπη μου
την αγαπητικιά μου;
Τέσσερα χρόνια καρτερώ
για να τη κάνω ταίρι.

Η αβεβαιότητα του ερωτευμένου, η ανασφάλεια, η καρτερία της έλλειψης, η προσμονή γίνονται ένα μεγάλο ερωτηματικό που εκφράζεται απελπιστικά απέναντι στο πουλάκι του ουρανού γιατί αυτό βλέπει τα πάντα από ψηλά. Ποίηση με υπερβολή.
Ακούστε το τραγούδι στο βίντεο που ακολουθεί.


Το τρίτο τραγούδι(καθιστικό): "Ξύπνα πουλάκι μ’ την αυγή "
-Ξύπνα πουλάκι μ’ την αυγή
και ανέβα στο κλαράκι.
Και τίναξ’ τις φτερούγες σου
να φύγουν οι δροσούλες.
Για να λουστούν οι όμορφες
ξανθές και μαυρομάτες.
Για να λουστεί και μια ξανθιά….

Γίνεται παράκληση στο πουλάκι να συμβάλλει στην ομορφιά των κοριτσιών και ειδικά σε μια ξανθιά που ζεχωρίζει ο ποιητής, με το να προσφέρει τις δροσοσταλιές  των φτερών του, δηλαδή κάτι σπάνιο και εξεζητημένο όπως το ακριβό καλυντικό, προφανώς γιατί αυτό κρίνει πως της ταιριάζει.
Ακούστε το τραγούδι στο βίντεο που ακολουθεί.


.....

Πέμπτη 7 Οκτωβρίου 2010

Αρκάδες Λογοτέχνες-Θεόδωρος Κ. Τρουπής

Ο Θεόδωρος Κ. Τρουπής γεννήθηκε στου Σέρβου Αρκαδίας το 1932  και πέθανε στην Κ. Αχαία  το 2008. Υπήρξε εξαίρετος εκπαιδευτικός και λογοτέχνης με μεγάλο συγγραφικό έργο. Έγραψε ποίηση, πεζογραφία, σχολικά, λαογραφικά κείμενα και ταξιδιωτικά. Εξέδιδε το λογοτεχνικό περιοδικό "Μοριάς" και το περιοδικό "Σέρβου-Σκαλίζοντας τις ρίζες μας". Ξεχωριστή θέση κατέχουν τα έργα του: "Οι άνθρωποι της σκαλωσιάς", "Το λαούτο του Κωνσταντή", "Σέπαλα θύμησης", "Προς εαυτόν", "Τα Άλφα-Βητάρια των Χάι-Κου", κ.ά..
"Τα Αλφα-Βητάρια των Χάι-Κου" είναι έργο λιτό και έξυπνο με μικρά στιχάκια και μεγάλο περιεχόμενο, με λίγες λέξεις και πολλά νοήματα. Ακολουθεί το Δέκατο Άλφα-Βητάρι.
Τα Άλφα-Βητάρια των Χάι-Κου 
Δέκατο(10ο)
Αυτοδιάθεση,
ειρήνη, ελευθερία, αγάπη:
οι πατρίδες μου.

Βραβεύτηκαν.
Έχουν να λένε κάτι
στον εαυτό τους.

Για τους οπαδούς;
-Φτηνές επαναλήψεις
που αρέσουνε.

Δεν υπάρχουνε
παιδιά στα χωριά μας
και στη κόλαση.

Είναι άγνωστος.
Δεν τον ξέρει ούτε καν…
ο εαυτός του.

Ζηλοφθόνησαν.
Έθαψαν τα τάλαντα
νύχτα έντρομοι.

Ημιμάθανε.
Θα κόψουν τα δέντρα.
Όχι τους καρπούς.

Θέλει πόλεμο;
-Σίγουρα είν’ άτεκνος.
Ίσως έμπορος.

Ισοφάρισαν!
Παντού σιωπή ειρήνης.
Όλοι νικητές.

Κάθε πόλεμος….
Δάκρυα μητέρων, θρήνοι.
Φιέστες, στέφανα.

Λιώσαν τα χιόνια.
Ήρθαν τα χελιδόνια.
Πού ‘ναι η Άνοιξη;

Μετρούσε τα’ άστρα
διασκέδαζε. Τα νέφη
ο Ήλιος…..Θάνατος!

Ντοπαρίστηκαν
κι  έθαψαν τα ταλέντα….
τα θεία δώρα.

Ξύνουν πληγές.
Συνήθισαν στο αίμα.
Λυπηθείτε τους.

Όλες μ’ αρέσουν
Εσένα δεν σ΄αλλάζω
Με ανέχεσαι.

Πανικόβλητος
έτρεχε στις γειτονιές
για «Καλημέρα».

Ρήμα υπάρχει.
Άψογη διατύπωση.
Το έργο λείπει

Σμύρνη….Γιάννενα…
Οι χαμένες πατρίδες
του Πέτρου ….του Ομάρ…

Τα παράθυρα
ανοίχτε και τις θύρες!
Περνά η ειρήνη.

Υποτάχτηκε
στη μετριότητα τους
κι αφανίστηκε.

Φεύγουν οι ψείρες .
Μην κουράζετε γιατρούς.
Πάει…. πέθανε.

Χαραμίσανε
για το χρήμα τη ζωή
και  γέροι κλαίνε.

Ψεγάδια έχουν:
Θεοί, διάβολοι, άνθρωποι….
Ζήτα τα καλά.

Ωσαννά ! Ωσανν….
Δεν πρόλαβε. Τον βρήκε
κάποια αδέσποτη.

....

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010

Από την υφαντική τέχνη της Αρκαδίας


Τα προιόντα της Υφαντικής  κατά κανόνα ήταν πράγματα της καθημερινής χρήσης και λίγα απ' αυτά προορίζονταν για στολισμό. Τα υφαντά έπαιρναν την τελική τους μορφή ύστερα από μια σύνθετη και χρονοβόρα διαδικασία και χωρίζονταν σε δυο κατηγορίες.
φωτό: υφαντό προσκέφαλο.(Κοκκινοράχη Γορτυνίας Αρκαδίας) 

Σε εκείνα που χρησιμοποιούντο για την ένδυση των ανθρώπων και σε εκείνα που χρησιμοποιούντο ως χαλιά,στρωσίδια, ασπρόρουχα καθώς και ως εργαλεία στις διάφορες εργασίες όπως σακιά, σακούλια κ.ά. Οι υφάντρες έβαζαν όλο τους το μεράκι και κατασκεύαζαν άλλοτε περίτεχνα σχέδια που κυκλοφορούσαν ανάμεσα τους και άλλοτε πρωτότυπα σχέδια που προέκυπταν από την έμπνευση τους, πάντα με ανταγωνιστικό πνεύμα προς τις υπόλοιπες. Η κατασκευή υφαντών, ακολουθώντας  φθίνουσα πορεία, ευδοκίμησε μέχρι τη δεκαετία του '70 κυρίως παράγοντας χαλιά. Τα υφαντά για ένδυση είχαν σταματήσει να παράγονται δεκαετίες πριν. 
Από τα λίγα πια εναπομείναντα υφαντά που υπάρχουν, φυλαγμένα σε ιδιωτικές συλλογές από ανθρώπους που έχουν  μεράκι και αγάπη για τη παράδοση, διάλεξα μερικά ως δείγμα της Υφαντικής τέχνης της Αρκαδίας. Συγκεκριμένα τα υφαντά που παρουσιάζω είναι από τα χωριά της Ηραίας του Δήμου Γορτυνίας ΑρκαδίαςΣέρβου και Κοκκινοράχη.
φωτό: υφαντό σακκούλι.(Σέρβου Γορτυνίας Αρκαδίας)



"Πάντα". (Σέρβου Γορτυνίας Αρκαδίας)
Η "πάντα" ήταν το υφαντό που κρεμούσαν στο τοίχο δίπλα από το κρεββάτι ώστε να τους προστατεύει από το κρύο του τοίχου. Τα ελάφια, τα πουλιά και τα φυτά ήταν το αγαπημένο θέμα σ' αυτού του είδους το υφαντό.


 "Απλάδι".χρονολογείται από το 1930 (Κοκκινοράχη Γορτυνίας Αρκαδίας)
Το "απλάδι" το χρησιμοποιούσαν ως κάλυμα κρεβατιού ή ως χαλί.


" Σάϊσμα". (Κοκκινοράχη Γορτυνίας Αρκαδίας)
 Το "σάϊσμα" κατασκευαζόταν από μαλλί γιδιών(κοζιά). Τα περισσότερα υφαντά.όμως γινόταν από μαλλί προβάτων που ήταν και πιό μαλακό. Τα "σαίσματα" ήταν μαύρου χρώματος κυρίως αλλά όταν είχαν "κοζιά" από άσπρα γίδια την έβαφαν και έτσι πετύχαιναν διχρωμία και στα "σαίσματα". Το "σάισμα" ήταν πολύ άγριο γι αυτό το έκαναν στρωσίδι, υπόστρωμα στο κρεβάτι ή στρώμα στα στανοτόπια. Στις πολύ δύσκολες εποχές χρησιμοποιήθηκε και ως σκέπασμα ύπνου.


 Σεντόνι υφαντό. (Σέρβου Γορτυνίας Αρκαδίας)


 Φούστα υφαντή.(Σέρβου Γορτυνίας Αρκαδίας)


Παρακαλώ όποιος ή όποια χρησιμοποιήσει καθ' οιονδήποτε τρόπο τις φωτογραφίες των υφαντών να αναφερθεί στο τόπο προέλευσης τους. Αυτό αποτελεί μια ηθική αναταμοιβή.Το χρωστάμε στους προγόνους μας.

περισσότερα για την Υφαντική, καθώς και φωτογραφίες υφαντών θα βρείτε πατώντας εδώ

....

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

Λαικές παροιμίες για τα Οικονομικά

Σ’ αυτό το άρθρο θέλησα να καταγράψω μερικές παροιμίες που πηγάζουν μέσα από τη λαϊκή φιλοσοφία. Προέρχονται από τα χωριά της Ηραίας Αρκαδίας και είναι βεβαίως στη τοπική διάλεκτο. Έκανα μια σταχυολόγηση από τη πληθώρα των παροιμιών που κυκλοφορούν ακόμα στους λίγους εναπομείναντες κατοίκους των χωριών μας. Από μικρό παιδί θαύμαζα αυτές τις φράσεις που έβγαιναν από τα χείλη απλών και αγράμματων ανθρώπων, ήταν όμως τόσο καίριες και εύστοχες. Οι περισσότερες είναι άγνωστες στον πολύ κόσμο. Κάποιες είναι ευρέως γνωστές.  Αναφέρονται στα Οικονομικά, διαχείριση, δανεισμό, εργασία, φτώχεια και πλούτη. Ένα θέμα πολύ επίκαιρο.

Διαχείριση
Τα λεφτά θέλουν τον καλύτερο τσιοπάνη.
Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό, το σπίτι νοικοκύρη και μια καλή νοικοκυρά για να το μανιντίρει.
Όσο νάρθει η γνώση πάει το γρόσι.
Οι φρόνιμοι μαζεύανε και οι ζουρλοί σκορπάγανε
Ότι σπείρεις θα θερίσεις
Στη τσέπη που δε βάνεις, χέρι μην απλώσεις.
Μια ζωή καλή ζωή!
Ίσια υφάδι, ίσια στημόνι.
Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους.
Η ανάγκη χαλάει τη συμφωνία.

Ζημιές
Τη πλέρωσα τη λέζα.
Μπατηρημένος έμπορας δεφτέρια ξεσκονίζει
Αλί από τον καλομαθημένονε, όσο να κακομάθει
Με τα πολλά στη φυλακή και με τα λίγα μέσα.

Δανεισμός
Να μη χρωστάς σε πλούσιο και φτωχό να μην δανείζεις
Από κακό χρεοφειλέτη κι ένα σακί με άχερα.
Εκεί που μας χρωστάγανε μας πήραν και το βόιδι
Το βερσιγέ κρασί μεθάει δυο βολές.
Δώσε ‘δώ δώσε ‘κεί πάει στο πάτο το σακί.
Ξύδι απλέρωτο είναι γλυκό σα μέλι.
Κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει
Το μισιακό γαιδούρι το τρώει ο λύκος

Τσιγκουνιά, ακραία οικονομία
Από ένα σφαχτό δυό τομάρια δε βγαίνουμε.
Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ’ αλεύρια.
Αν μέτραγε η αλουπού τα’ αχνάρια της θα ψόφαγε από την πείνα.
 Όποιος λυπάται το καρφί χάνει και το πέταλο.
Και ο λύκος χορτάτος και η προβατίνα ακέρια.

Οικονομικός ξεπεσμός
Αν χάθηκαν τα χρήματα η αρχοντιά απομένει.
Και τα βουνά ξεπέφτουνε και οι κάμποι δυστυχάνε

Φτώχεια
Η φτώχεια φέρνει γκρίνια.
Η φτώχεια δεν είναι ντροπή, η τεμπελιά είναι ντροπή.
Η φτώχεια τέχνες μάθαινε και η αρχοντιά καμάρι.
Του φτωχού μονό δεν του φτάνει, διπλό του φτάνει και του περισσεύει.
Τι το θέλει ο φτωχός τ’ αλεύρι αφού δεν έχει που να το βάλει;
Του φτωχού τα’ αρνί, κριάρι δε γίνεται.
Όπου φτωχός και η μοίρα του.
Βόηθα με φτωχέ να μη σου μοιάσω.

Δουλειά
Η δουλειά νικάει τη φτώχεια.
Η πείνα κάθεται στην εμπατή του δουλευτή αλλά μέσα δεν κάθεται
Έκατσε η δουλειά στη πόρτα και κυνήγησε τη φτώχεια.
Όποιος δε δουλεύει νιος, γέρος διακονιαρεύει
Μάθε τέχνη κι άστηνε κι αν πεινάσεις πιάστηνε.
Μάθε τέχνη για να ζήσεις και εμπόριο να πλουτίσεις

Πλούτη
Κάλλιο πέντε κάρβουνα πέρι χίλια πρόβατα.
Κάλλιο  γνώση πέρι γρόσι.
Κάλλιο φτωχός και γερός, πέρι πλούσιος και σακάτης.
Λίγα πλούτια, λίγες έννοιες.
Οπο ‘χει γρόσια στη μπαλάσκα όπου θέλει πάει το Πάσχα
Ο βήχας και ο παράς δε κρύβουνται
Όποιος θέλει να φιλήσει, θέλει χίλια να μετρήσει.

Οικονομικά και σχέσεις
Η φιλία-φιλία και το νιτερέσιο χώρια.
Όσο έχει το πουγκί σου όλοι οι φίλοι είναι δικοί σου.
Με το συγγενή σου φάει και πιέ κι αλισιβερίσι μη κάνεις.
Τον αδερφό σου αγάπα τον, το μερδικό του όχι.

Οικονομία, σπατάλη
Μάζευε κι ας είν’ και ρόγες.
Φασούλι το φασούλι γιομίζει το σακούλι.
Σταλαματιά, σταλαματιά γιομίζει η στάμνα η πλατειά.
Η φτήνια τρώει το παρά.

για περισσότερες λαϊκές παροιμίες από τη παράδοση της Αρκαδίας  πατήστε εδώ

....